Quiz: Το κέντρο του κόσμου (μέρος Α’)
Με αφορμή την προβολή της ψηφιακής παράστασης «Το κέντρο του κόσμου», ετοιμάσαμε αυτό το κουίζ. Τις απαντήσεις του θα βρείτε στις σελίδες του ομώνυμου βιβλίου της παράστασης, το οποίο είναι ελεύθερα προσβάσιμο στον ακόλουθο σύνδεσμο: to-kentro-tou-kosmou_web-corr.pdf (eef.edu.gr)
Καλλιτεχνική αναπαράσταση του παρατηρήσιμου Σύμπαντος, με το Ηλιακό σύστημα και την Γη στο κέντρο
Credit: Pablo Carlos Budassi
Με αφορμή την προβολή της ψηφιακής παράστασης «Το κέντρο του κόσμου», ετοιμάσαμε αυτό το κουίζ. Τις απαντήσεις του θα βρείτε στις σελίδες του ομώνυμου βιβλίου της παράστασης, το οποίο είναι ελεύθερα προσβάσιμο στον ακόλουθο σύνδεσμο: to-kentro-tou-kosmou_web-corr.pdf (eef.edu.gr)
Καλλιτεχνική αναπαράσταση του παρατηρήσιμου Σύμπαντος, με το Ηλιακό σύστημα και την Γη στο κέντρο
Credit: Pablo Carlos Budassi
Απάντηση: Α
Για την πρώτη «απελευθέρωση» των φυσικών φαινομένων από τις θρησκευτικές και δεισιδαίμονες αντιλήψεις του παρελθόντος, η ανθρωπότητα θα έπρεπε να περιμένει την έλευση των προσωκρατικών φυσικών φιλοσόφων της αρχαίας Ελλάδας, των πρώτων που προσπάθησαν να τα ερμηνεύσουν με τρόπο ορθολογικό.
Φωτογραφία: Η περίφημη νωπογραφία του Ιταλού καλλιτέχνη της Αναγέννησης Ραφαήλ, γνωστή ως «Η σχολή των Αθηνών»
Απάντηση: Α
Για την πρώτη «απελευθέρωση» των φυσικών φαινομένων από τις θρησκευτικές και δεισιδαίμονες αντιλήψεις του παρελθόντος, η ανθρωπότητα θα έπρεπε να περιμένει την έλευση των προσωκρατικών φυσικών φιλοσόφων της αρχαίας Ελλάδας, των πρώτων που προσπάθησαν να τα ερμηνεύσουν με τρόπο ορθολογικό.
Φωτογραφία: Η περίφημη νωπογραφία του Ιταλού καλλιτέχνη της Αναγέννησης Ραφαήλ, γνωστή ως «Η σχολή των Αθηνών»
Απάντηση: Δ.
Ο Ήλιος μοιάζει να περιφέρεται γύρω στην Γη, τα άστρα φαίνεται ότι κινούνται σε παράλληλες κυκλικές πορείες γύρω από τον πλανήτη μας, ενώ οι αστερισμοί φαίνεται ότι μεταναστεύουν αργά προς τα δυτικά, για να επανέλθουν στην ίδια περίπου θέση που καταλάμβαναν στον ουρανό, έναν χρόνο αργότερα.
Φωτογραφία: Το Πτολεμαϊκό σύστημα του Κόσμου, όπως απεικονίστηκε στο Harmonia Macrocosmica, τον αστρονομικό Άτλα του Γερμανού χαρτογράφου Andreas Cellarius (1596–1665).
Απάντηση: Δ.
Ο Ήλιος μοιάζει να περιφέρεται γύρω στην Γη, τα άστρα φαίνεται ότι κινούνται σε παράλληλες κυκλικές πορείες γύρω από τον πλανήτη μας, ενώ οι αστερισμοί φαίνεται ότι μεταναστεύουν αργά προς τα δυτικά, για να επανέλθουν στην ίδια περίπου θέση που καταλάμβαναν στον ουρανό, έναν χρόνο αργότερα.
Φωτογραφία: Το Πτολεμαϊκό σύστημα του Κόσμου, όπως απεικονίστηκε στο Harmonia Macrocosmica, τον αστρονομικό Άτλα του Γερμανού χαρτογράφου Andreas Cellarius (1596–1665).
Ποιοι ήταν οι πρώτοι που επινόησαν το ηλιακό ημερολόγιο και την διαίρεση του έτους σε 365 ημέρες;
Απάντηση: Γ
Credit: KennyOMG, Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International
Απάντηση: Γ
Credit: KennyOMG, Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International
Σύμφωνα με το Ηλιοκεντρικό σύστημα του Κόσμου, …
Απάντηση: Α.
Σύμφωνα με το Ηλιοκεντρικό σύστημα του Κοπέρνικου (1473-1543), ο Ήλιος βρίσκεται στο κέντρο του κόσμου και η Γη είναι απλά ένας ακόμη πλανήτης, που όπως και οι άλλοι περιφέρεται γύρω του. Η απάντηση Β αναφέρεται στο Γεω-ηλιοκεντρικό σύστημα που υποστήριζε ο Δανός αστρονόμος Τύχωνας Μπράχε (1546-1601).
Φωτογραφία: Το ηλιοκεντρικό σύστημα του Κοπέρνικου, όπως απεικονίστηκε στο Harmonia Macrocosmica, τον αστρονομικό Άτλα του Γερμανού χαρτογράφου Andreas Cellarius (1596–1665).
Απάντηση: Α.
Σύμφωνα με το Ηλιοκεντρικό σύστημα του Κοπέρνικου (1473-1543), ο Ήλιος βρίσκεται στο κέντρο του κόσμου και η Γη είναι απλά ένας ακόμη πλανήτης, που όπως και οι άλλοι περιφέρεται γύρω του. Η απάντηση Β αναφέρεται στο Γεω-ηλιοκεντρικό σύστημα που υποστήριζε ο Δανός αστρονόμος Τύχωνας Μπράχε (1546-1601).
Φωτογραφία: Το ηλιοκεντρικό σύστημα του Κοπέρνικου, όπως απεικονίστηκε στο Harmonia Macrocosmica, τον αστρονομικό Άτλα του Γερμανού χαρτογράφου Andreas Cellarius (1596–1665).
Σύμφωνα με τον τρίτο νόμο του Κέπλερ, κάθε πλανήτης που κινείται σε μεγαλύτερη τροχιά γύρω από τον Ήλιο, περιφέρεται γύρω του με μεγαλύτερη ταχύτητα.
Απάντηση: Β
Σύμφωνα με τον τρίτο νόμο του Κέπλερ, ο λόγος του τετραγώνου της περιόδου περιφοράς του κάθε πλανήτη προς τον κύβο του μήκους του μεγάλου ημιάξονα της έλλειψης που διαγράφει είναι σταθερός. Αυτό σημαίνει ότι κάθε πλανήτης που κινείται σε μεγαλύτερη τροχιά γύρω από τον Ήλιο, περιφέρεται γύρω του με μικρότερη ταχύτητα. Όπως μάθαμε από τον Νεύτωνα, αυτό συμβαίνει γιατί η βαρυτική έλξη του Ήλιου εξασθενεί με την απόσταση.
Credit: National Air and Space Museum, Smithsonian Institution
Απάντηση: Β
Σύμφωνα με τον τρίτο νόμο του Κέπλερ, ο λόγος του τετραγώνου της περιόδου περιφοράς του κάθε πλανήτη προς τον κύβο του μήκους του μεγάλου ημιάξονα της έλλειψης που διαγράφει είναι σταθερός. Αυτό σημαίνει ότι κάθε πλανήτης που κινείται σε μεγαλύτερη τροχιά γύρω από τον Ήλιο, περιφέρεται γύρω του με μικρότερη ταχύτητα. Όπως μάθαμε από τον Νεύτωνα, αυτό συμβαίνει γιατί η βαρυτική έλξη του Ήλιου εξασθενεί με την απόσταση.
Credit: National Air and Space Museum, Smithsonian Institution
Ποια παρατήρηση με τηλεσκόπιο έδωσε ένα ισχυρό πλήγμα στο γεωκεντρικό σύστημα του Κόσμου;
Απάντηση: Β
Το 1610, χρονιά-ορόσημο στην Ιστορία της Αστρονομίας, ο Γαλιλαίος, στρέφει το τηλεσκόπιό του προς τον έναστρο ουρανό, ανακαλύπτοντας μεταξύ των άλλων και τους 4 μεγαλύτερους δορυφόρους του Δία, δηλαδή τα πρώτα ουράνια σώματα που, αποδεδειγμένα πλέον, δεν περιφέρονται γύρω από τη Γη, αλλά γύρω από έναν άλλο πλανήτη.
Φωτογραφία: Οι δορυφόροι του Γαλιλαίου Ιώ, Ευρώπη, Γανυμήδης και Καλλιστώ (Credit: NASA).
Απάντηση: Β
Το 1610, χρονιά-ορόσημο στην Ιστορία της Αστρονομίας, ο Γαλιλαίος, στρέφει το τηλεσκόπιό του προς τον έναστρο ουρανό, ανακαλύπτοντας μεταξύ των άλλων και τους 4 μεγαλύτερους δορυφόρους του Δία, δηλαδή τα πρώτα ουράνια σώματα που, αποδεδειγμένα πλέον, δεν περιφέρονται γύρω από τη Γη, αλλά γύρω από έναν άλλο πλανήτη.
Φωτογραφία: Οι δορυφόροι του Γαλιλαίου Ιώ, Ευρώπη, Γανυμήδης και Καλλιστώ (Credit: NASA).
Απάντηση: Ε
Στις Μαθηματικές Αρχές της Φυσικής Φιλοσοφίας, που εκδόθηκε το 1687, ο Νεύτωνας περιγράφει την βαρύτητα και τους τρεις νόμους που διέπουν την κίνηση των σωμάτων, κατορθώνοντας παράλληλα μέσα από αυτή την θεώρηση να καταλήξει στους εμπειρικούς νόμους του Κέπλερ που περιγράφουν την κίνηση των πλανητών. Ο Νεύτωνας, δηλαδή, είναι ο πρώτος επιστήμονας που αποδεικνύει ότι η κίνηση των σωμάτων στη Γη και των ουράνιων σωμάτων στο Σύμπαν περιγράφονται από τους ίδιους φυσικούς νόμους.
Φωτογραφία: Πορτραίτο του Ισαάκ Νεύτωνα
Απάντηση: Ε
Στις Μαθηματικές Αρχές της Φυσικής Φιλοσοφίας, που εκδόθηκε το 1687, ο Νεύτωνας περιγράφει την βαρύτητα και τους τρεις νόμους που διέπουν την κίνηση των σωμάτων, κατορθώνοντας παράλληλα μέσα από αυτή την θεώρηση να καταλήξει στους εμπειρικούς νόμους του Κέπλερ που περιγράφουν την κίνηση των πλανητών. Ο Νεύτωνας, δηλαδή, είναι ο πρώτος επιστήμονας που αποδεικνύει ότι η κίνηση των σωμάτων στη Γη και των ουράνιων σωμάτων στο Σύμπαν περιγράφονται από τους ίδιους φυσικούς νόμους.
Φωτογραφία: Πορτραίτο του Ισαάκ Νεύτωνα
Απάντηση: Β
Ήδη από τα μέσα του 18ου αιώνα, είχαν αρχίσει να ανακαλύπτονται κάποιοι δυσδιάκριτοι νεφελώδεις σχηματισμοί, η φύση των οποίων θα παρέμενε αδιευκρίνιστη για αρκετά ακόμη χρόνια. Το 1845, μάλιστα, ο Ιρλανδός αστρονόμος William Parsons (1800–1867), χρησιμοποιώντας το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο της εποχής του, που ο ίδιος είχε κατασκευάσει, απέδειξε ότι πολλά απ’ αυτά τα νεφελώματα έχουν σπειροειδή δομή, με χαρακτηριστικότερα ίσως παραδείγματα τα νεφελώματα της Δίνης και της Ανδρομέδας. Η αστρονομική έρευνα, ωστόσο, απέδειξε ότι τα νεφελώματα αυτά είναι ανεξάρτητοι γαλαξίες σε μεγάλες αποστάσεις από τον δικό μας.
Φωτογραφία: Ο William Parsons και ο Λεβιάθαν του Parsonstown, το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο της εποχής του, που είχε κατασκευάσει ο ίδιος.
Απάντηση: Β
Ήδη από τα μέσα του 18ου αιώνα, είχαν αρχίσει να ανακαλύπτονται κάποιοι δυσδιάκριτοι νεφελώδεις σχηματισμοί, η φύση των οποίων θα παρέμενε αδιευκρίνιστη για αρκετά ακόμη χρόνια. Το 1845, μάλιστα, ο Ιρλανδός αστρονόμος William Parsons (1800–1867), χρησιμοποιώντας το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο της εποχής του, που ο ίδιος είχε κατασκευάσει, απέδειξε ότι πολλά απ’ αυτά τα νεφελώματα έχουν σπειροειδή δομή, με χαρακτηριστικότερα ίσως παραδείγματα τα νεφελώματα της Δίνης και της Ανδρομέδας. Η αστρονομική έρευνα, ωστόσο, απέδειξε ότι τα νεφελώματα αυτά είναι ανεξάρτητοι γαλαξίες σε μεγάλες αποστάσεις από τον δικό μας.
Φωτογραφία: Ο William Parsons και ο Λεβιάθαν του Parsonstown, το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο της εποχής του, που είχε κατασκευάσει ο ίδιος.
Φωτογραφία: Ο Immanuel Kant